De Tweede Kamer heeft besloten om tegemoet te komen aan de voorstellen van de ChristenUnie en de mogelijkheden van digitaal gokken voor 2024 te beperken. De focus ligt hierbij vooral op de inzetlimiet. Een eerder gevraagd verbod op reclame kreeg echter niet genoeg stemmen bij de stemming. In het volgende rapport wordt uitgelegd wat dit betekent voor gokkers in Nederland en wanneer de wet waarschijnlijk wordt aangescherpt.
Gokken een belangrijk onderwerp sinds de digitalisering
In oktober 2023 gaf de Kansspelautoriteit met haar laatste marktonderzoeksrapport inzicht in de ontwikkeling van kansspelen in Nederland. Daaruit bleek dat vooral het aantal jongere spelers is afgenomen. Aangenomen werd dat ongeveer vier procent van de totale bevolking het afgelopen jaar (voordat het rapport werd opgesteld) had deelgenomen aan online gokken.
Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen regelmatige gokkers en occasionele gokkers. De gokgemeenschap heeft zich gevestigd op de legale markt. Ervaren gokkers zijn onder andere te herkennen aan het feit dat ze niet op elke advertentie reageren, maar specifiek op zoek gaan naar gokkasten met een hoog uitbetalingspercentage in Nederland of de voorkeur geven aan aanbieders met royale bonusaanbiedingen.
Casual gokkers daarentegen maken zelden vergelijkingen en schrijven zich in waar dat aantrekkelijk lijkt. Volgens de wensen van de overheid zouden advertenties niet langer gebruikt mogen worden om mensen te helpen beslissen welk gokaanbod ze kiezen. Er werd gepleit voor een algeheel verbod, maar dat werd er in laatste instantie niet doorgedrukt.
Aanbieders van kansspelen mogen sinds 2023 nauwelijks meer adverteren; de doelgroep speelt een grote rol. Nadat het CDA een motie indiende voor een algeheel reclameverbod, heeft het parlement daar nu toch van afgezien.
Groot reclameverbod van kracht sinds 1 juli 2023
Sinds 1 juli 2023 gelden er in Nederland strenge beperkingen op gokreclame. Hoewel het nog steeds is toegestaan in de TV-on-demand en internet sectoren, mag het alleen toegankelijk worden gemaakt voor de juiste doelgroep. De 95% regel is van toepassing, die stelt dat 95% van de ontvangers van reclame ouder dan 24 jaar moet zijn.
Het doel van deze wijzigingen vorig jaar was om kwetsbare groepen mensen nog beter te beschermen. Adverteerders moeten aan de volgende factoren voldoen om reclame te mogen blijven maken voor hun eigen diensten:
- Campagnes mogen geen mensen onder de 24 jaar of groepen met een risico op gokverslaving bereiken.
- 95 % van alle ontvangers van advertenties moet ouder zijn dan 24 jaar.
- Ontvangers van advertenties moeten deze kunnen wegklikken en niet bekijken.
Ongedifferentieerd bereik was niet langer mogelijk met deze innovatie en er was een aanzienlijke behoefte aan verandering in marketing voor adverteerders. Voor CDA-politicus Derk Bowijk was dit niet genoeg en daarom stelde hij een algeheel reclameverbod voor. Bij de democratische stemming in het parlement kreeg hij geen meerderheid, zes stemmen ontbraken.
Parlement stemt voor inzetlimieten in online casino’s
Tijdens de parlementaire zitting werd ook gestemd over de motie van Mirjam Bikker (CU), die opriep tot een inzetlimiet voor alle aanbieders van kansspelen (over de hele linie) naar Duits model. Er was een duidelijke meerderheid voor, wat betekent dat de invoering van limieten als een formaliteit wordt beschouwd.
Vanuit het oogpunt van spelersbescherming is de invoering van inzetlimieten voor alle aanbieders bijzonder belangrijk, omdat spelers anders van casino zullen wisselen als ze hun persoonlijke limiet bereiken. Het is nog niet duidelijk in welke vorm de inzetlimiet zal worden ingevoerd. Franc Weerwind, minister voor Rechtsbescherming, had samen met andere politici een limiet van 350 euro/maand/speler voorgesteld.
Het voorstel wordt nog steeds besproken. De politicus vindt dat spelers tussen 18 en 23 jaar nog lagere stortingen moeten kunnen doen, met een limiet van 150 euro voor alle aanbieders.
Redenen voor cross-provider weddenschapslimiet duidelijk omschreven
De bescherming van spelers staat duidelijk centraal in zowel de aanvraag voor een volledig verbod op reclame, die niet werd goedgekeurd, als in het debat over de inzetlimieten. Op dit moment hebben 27 casino’s een officiële licentie in Nederland en zij moeten voldoen aan de nieuwe regelgeving in het geval van een wetswijziging.
Het is belangrijk dat alle gerenommeerde aanbieders samenwerken om de mogelijkheden voor spelers om de wet te omzeilen te minimaliseren. Het doel is niet om spelers te beperken in hun vrije tijd, maar om ze te beschermen tegen de gevaren van gokverslaving. In Duitsland bestaat het concept van een inzetlimiet sinds 1 juli 2021.
Het staatsverdrag inzake kansspelen trad op deze datum in werking en bepaalt dat er maximaal 1.000 euro per speler per maand mag worden gestort. Ook hier geldt de limiet voor alle aanbieders, hoewel de eerste versoepelingen nu zijn doorgevoerd. Op verzoek is het nu mogelijk om de limiet in Duitsland te verhogen. Op dit moment is het nog maar de vraag of de introductie van een dergelijke limiet de interesse in de zwarte markt zal doen toenemen.
De KSA wordt nooit moe om op te treden tegen zwarte schapen en de Nederlandse bevolking te beschermen tegen gevaar. Als aanbieders de wettelijke richtlijnen van het land overtreden, zal er een strafrechtelijke procedure worden gestart. Als de inzetlimieten worden ingevoerd, zal de KSA nog meer betrokken moeten raken bij de strijd tegen de zwarte markt.
Wanneer wordt de inzetlimiet in Nederland ingevoerd?
Na de succesvolle stemming in het parlement gaan er nu stemmen op om de inzetlimiet uiterlijk in de zomer van 2024 in te voeren. Vanaf februari 2024 is het echter nog onduidelijk of dit zal gebeuren. Maar nu het parlement zich duidelijk heeft uitgesproken voor de verandering, zal de ontwikkeling van een overeenkomstig concept slechts een formaliteit zijn.
Het aantal inschrijvingen in “Cruks”, het centrale register voor uitsluiting van kansspelen, laat zien dat dit nodig is. Wie zich daar registreert, mag minstens zes maanden niet meer gokken bij een legale Nederlandse aanbieder. Dit geldt online, maar ook voor fysieke gokdiensten.
Uit het monitoringsrapport van het KSP blijkt dat het aantal meldingen alleen al tussen augustus en september 2023 is gestegen van 48.000 naar 50.000. In het licht van deze ontwikkeling lijkt de invoering van inzetlimieten zinvol als het gaat om de bescherming van spelers. Het valt nog te bezien of dit op de lange termijn op dezelfde manier zal worden geïmplementeerd als in Duitsland (limietverhoging op verzoek). Het lijkt in ieder geval duidelijk dat de veranderingen niet bij alle spelers in goede aarde zullen vallen. Vooral high rollers zullen waarschijnlijk worden getroffen door de nieuwe situatie.
Conclusie: reclameverbod wordt niet verlengd, inzetlimieten komen eraan
Verrassend genoeg kreeg het voorstel voor een alomvattend verbod op reclame voor gokexploitanten geen meerderheid in het parlement, maar er was (bijna) unanimiteit ten gunste van inzetlimieten. Er was en is alleen nog behoefte aan discussie over het type implementatie. Hoe hoog de limieten zullen zijn en of ze daadwerkelijk voor alle aanbieders zullen gelden, zal waarschijnlijk in de zomer van 2024 bekend worden gemaakt.
